Alles perfect willen doen, goed is nooit goed genoeg, het kan altijd beter, enz.. Perfectionisme kan je behoorlijk in de weg zitten. Tenminste, als je niet weet hoe je je voordelen eruit kunt halen.
Deze blog geeft je inzichten in de valkuilen maar ook de vele voordelen van het perfectionistische patroon.
Eerst en vooral: wat perfectionisme precies is lees je in deze blog.
Een perfectionistisch patroon kan lastig en beperkend zijn, maar zodra je de voordelen ervan kan zien en weet hoe je het vóór je kunt laten werken, opent zich een wondere wereld van groei, ontspanning en geluk!
De vijf belangrijkste valkuilen van perfectionisme:
1. Eindeloos lang bezig zijn met een project/opdracht/taak omdat je de perfectie wil bereiken
2. Geen volgende stappen durven zetten en uitstelgedrag;. Zo kan je immers niets verkeerd doen.
3. Uit angst voor een verkeerde keuze, helemaal geen keuze maken. Je bent dus besluiteloos.
4. Geen fouten durven maken. Je gaat liever onderpresteren door taken op te nemen waarvan je zeker weet dat je foutloos tot een subliem eindresultaat komt.
5. Je identificeert jezelf met je behaalde resultaten.
Voor iemand met een perfectionistisch patroon is het nooit goed genoeg. Dat is enorm frustrerend, want het ervaren van tevredenheid is een belangrijk element voor geluk. Wanneer je continue dat gevoel van niet goed genoeg en ontevredenheid met je meedraagt kost het je een hoop energie. Daarbij blijf je vaak hangen bij één bepaald ding (project, taak, opdracht) waardoor je niet echt verder komt. Door dit uitstelgedrag blijf je eindeloos in rondjes lopen. Dit in tegenstelling tot de mensen die wat minder hoge eisen stellen aan het ‘perfecte plaatje’. Zij zullen al eerder volgende stappen zetten, simpelweg omdat ze eerder tevreden zijn.
Daarbij kunnen perfectionisten ook eeuwig blijven wikken en wegen over het maken van keuzes. Alle voordelen en nadelen worden afgewogen, uit angst om de verkeerde keuze te maken. Dit resulteert in uitstelgedrag en deze besluiteloosheid geeft daarbij vaak een ontmoedigend gevoel. Het geeft daarentegen een veel krachtiger gevoel als je heel duidelijk je keuzes kunt maken en daar vol vertrouwen voor durft te gaan.
Een andere zeer bekende valkuil van iemand met een perfectionistische patroon is dat jij jezelf identificeert met je behaalde resultaten. Jij denkt dat jij bent zoals jij hebt gepresteerd. Terwijl: je bent veel meer dan dat.
Voordelen van perfectionisme
Perfectionisme heeft een hele hoop voordelen! Het zijn de mensen met een perfectionistisch patroon die vaak letten op de details, die de puntjes op de i zetten en dat stapje extra doen om het nét iets mooier, beter, leuker, fijner te maken.
Kortom, je bent gebrand op het behalen van het best mogelijke resultaat. Vaak ben je ook gedisciplineerd, een doorzetter en misschien een beetje trots.
Je bent gedreven om een bepaalde kwaliteit te leveren en dat is een mooie eigenschap. Dit in tegenstelling tot iemand die al snel ergens met de pet naar gooit en zich totaal niet bekommert om het eindresultaat.
De kunst is dus om deze eigenschap gunstig voor jezelf in te zetten.
Hoe je perfectionisme positief inzetten
Misschien wel het belangrijkste is het erkennen dat je veel perfectionistische trekjes hebt, en dat dat helemaal oké is. Dat geeft mogelijk al direct wat ademruimte en ontspanning.
Tip: Onderzoek eens bij jezelf waar je lat ligt. Bedenk hoeveel op tien, waarvan tien dus de hoogste score is, je jezelf zou geven voor je perfectionistisch patroon. Leg nu de lat voor jezelf drie cijfers lager. Probeer het maar eens. Dit is mogelijk onwennig in het begin, maar al snel zal je ontdekken dat er eigenlijk niets geks is aan iets van ‘gewoon’ niveau af te leveren in plaats van altijd maar dat topniveau na te willen streven.
Ontdek wat je échte drijfveer is
Ga eens bij jezelf na waarom het is om het zo perfect mogelijk te willen doen. Er zit namelijk een drijfveer onder. Is dit uit angst voor kritiek of afwijzing?
Kijk of je dit los kunt laten en terug kunt gaan naar je innerlijke drijfveer: iets willen doen omdat je dat graag wilt, vanuit een positief verlangen en dus niet vanuit angst. Dat is een significant verschil.
Loslaten om ruimte te creëren
Om niet aan je eigen perfectionisme ten onder te gaan, zul je soms moeten leren loslaten. Dat is misschien wel het moeilijkste, want dat druist helemaal tegen je natuur in.
Het kan helpen om afstand te nemen en de zaken objectief te bekijken. Een zeven is soms namelijk ook goed genoeg. Niet alles hoeft een tien te zijn.
Ik zeg niet dat je altijd maar je perfectionisme maar los moet laten. Het kan je namelijk ook hele veel brengen. Je moet alleen oppassen dat het je niet in de problemen brengt.
Fauten maken is oké
Sta jezelf toe om fauten te maken. Daarvan leer je immers heel veel! Door altijd maar op safe te spelen, kom je nooit echt buiten die comfortzone en juist dáár zit je groei.
Goed is goed genoeg
Realiseer je dat er een middenweg is tussen ‘volledig mislukt’ en ‘perfect’. Waarschijnlijk heb jij de neiging om in die uitersten te denken.
“Goed is goed genoeg” is een helpende mantra om jezelf dagelijks mee toe te spreken. Herhaal deze woorden dagelijks een aantal keren tegen jezelf. In stilte mag maar het is nog krachtiger om dit luidop tegen jezelf te zeggen terwijl je een spiegel naar jezelf kijkt.
Kijk ook eens naar de natuur: hierin is ook niets perfect, niets hetzelfde, niets helemaal recht of rond. Realiseer je dat niets in het leven perfect is. Sterker nog: dat zou ook maar een beetje saai zijn, toch?
Een blijvende gedragsverandering behouden is niet zo evident. Je kan eventueel beroep doen op een erkende perfectionismecoach zoals ik.
Nog meer tips om van ongezond naar gezond perfectionisme over te gaan? Lees erover in mijn volgend blog dat begin juli verschijnt.
Comments